ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΜΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ (HEATSTRESS) ΣΤΙΣ ΑΓΕΛΑΔΕΣ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Οι υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με υψηλή σχετική υγρασία επηρεάζουν τόσο την υγεία, όσο και τις αποδόσεις των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής.
Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής είναι πιο ευαίσθητες από τα άλλα θηλαστικά στο θερμικό στρες λόγω της ικανότητάς τους να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ξηράς ουσίας παράγοντας με αυτόν τον τρόπο μεγάλη ποσότητα θερμότητας από τις ζυμώσεις στη μεγάλη κοιλία. Επιπλέον και η διαδικασία της γαλακτοπαραγωγής αυξάνει τη θερμοκρασία των αγελάδων.
Σαν συνέπεια της αυξημένης θερμοκρασίας περιβάλλοντος, οι αγελάδες καταναλώνουν μικρότερη ποσότητα τροφής (για να μειωθεί και παραγωγή θερμότητας από τη ζύμωση των τροφών) με αποτέλεσμα να μειώνεται και η γαλακτοπαραγωγή.
Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι το θερμικό στρες επηρεάζει αρνητικά την αναπαραγωγική ικανότητα των αγελάδων και πιο συγκεκριμένα επηρεάζονται αρνητικά η ανάπτυξη και ωρίμανση των ωοθυλακίων, όπως επίσης και η εμβρυική ανάπτυξη και θνησιμότητα.
Εκτός από την καταγραφή της θερμοκρασίας στο στάβλο εξίσου χρήσιμη και σημαντική είναι και η καταγραφή της σχετικής θερμοκρασίας διότι όσο αυξάνει η σχετική υγρασία σε ένα στάβλο τόσο μειώνεται και η θερμοκρασία στην οποία η αγελάδες εμφανίζουν συμπτώματα στρες.
Για την αντιμετώπιση του θερμικού στρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στέγαστρα (για παροχή σκιάς) καθώς και ανεμιστήρες σε συνδυασμό με ψεκασμό νερού στις αγελάδες. Στην παρουσίασή μας θα επικεντρωθούμε στις διατροφικές πρακτικές μείωσης του προβλήματος.
Η μείωση της κατανάλωσης τροφής λόγω του heatstressμπορεί να αντισταθμιστεί από την αύξηση της περιεκτικότητας της τροφής σε θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες και ενέργεια). Οι χαμηλής ποιότητας χονδροειδείς ζωοτροφές παράγουν περισσότερη θερμότητα λόγω των ζυμώσεων στη μεγάλη κοιλία ενώ οι υψηλής ποιότητας χονδροειδείς τροφές ζυμώνονται πιο γρήγορα και προκαλούν μικρότερη παραγωγή θερμότητας.
Αυξάνοντας την ενεργειακή πυκνότητα του σιτηρεσίου μπορεί να σημαίνει τη χρήση μεγαλύτερης ποσότητας συμπυκνωμένων ζωοτροφών ή παραπροϊόντων. Αυξάνοντας την ενεργειακή πυκνότητα του σιτηρεσίου, χρησιμοποιώντας καλής ποιότητας χονδροειδείς ζωοτροφές και περισσότερα συμπυκνώματα θα βοηθήσουν το ζώο να ικανοποιήσει τις ανάγκες σε ενέργεια αν και καταναλώνει μικρότερη ποσότητα ξηράς ουσίας.
Χρειάζεται προσοχή και καλή συνεργασία με τον διατροφολόγο της μονάδας ωστόσο ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα δυσπεπτικής οξέωσης ή μετατοπίσεων ήνυστρου.
Η αλλαγή του χρόνου ταΐσματος μπορεί να είναι πολύ σημαντική κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η προσφορά του 60% του θερινού ημερήσιου σιτηρεσίου μεταξύ 8 το απόγευμα και 8 το πρωί μπορεί να βελτιώσει την πρόσληψη τροφής. Οι αγελάδες έχουν την τάση να τρώνε λιγότερο στη διάρκεια της ημέρας αλλά πιο συχνά και σε μικρότερες ποσότητες. Επίσης καταναλώνουν περισσότερη τροφή το βράδυ που πέφτει η θερμοκρασία και επίσης διαλέγουν περισσότερο συμπυκνωμένες τροφές εις βάρος των χονδροειδών (διότι παράγουν λιγότερη θερμότητα στη μεγάλη κοιλία).
Η παροχή καθαρού και δροσερού νερού κατά βούληση είναι πολύ μεγάλης σημασίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι αγελάδες είναι σχεδόν αδύνατο να διανύσουν αποστάσεις μεγαλύτερες των 250 μέτρων για να πιουν νερό και άρα είναι σημαντική η τοποθέτηση δεξαμενών νερού σε κάθε κτήριο της εγκατάστασης.
Καθώς ανέρχονται οι θερμοκρασίες οι αγελάδες πίνουν περισσότερο νερό. Σε θερμές περιόδους η κατανάλωση νερού αυξάνει κατά 10-20%, και επομένως είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διαθέσιμο νερό σε κάθε χώρο του στάβλου.
Η περίοδος του καλοκαιρίου είναι μια κρίσιμη περίοδος από άποψη υγείας, παραγωγικότητας και αναπαραγωγής για τις αγελάδες. Είναι απαραίτητη η χρήση κατάλληλων μέσων ψύξης ή προστασίας των αγελάδων από τη ζέστη καθώς και οι διατροφικές παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν στη μικρότερη δυνατή καταπόνηση των αγελάδων.
